search_left
"Unha ventá para o recordo"
A Vilagarcía antiga
 

HISTORIA DAS BANDAS DE MÚSICA DE VILAGARCÍA DE AROUSA

POR VÍCTOR VIANA
 

Neste novo apartado facemos un percorrido pola historia das Bandas de Música de Vilagarcía. Todos os avatares que se sucederon a través dos anos, as diversas formacións, os seus directores e mesmo as épocas nas que polos motivos que se detallan nos artigos Vilagarcía deixou de ter esta formación musical. Non podemos deixar de mostrar unha vez máis o noso sincero agradecemento ao seu autor Víctor Viana, quen realizou un excelente traballo de investigación e recopilación de datos e que nos cede con infinita amabilidade. Así mesmo quero agradecer á miña compañeira Mary Gallego Suárez a súa paciencia para realizar a transcrición de todo-los textos publicados
 
A PRIMEIRA BANDA DE MÚSICA

A primeira Banda de Música de Vilagarcía

 30/10/2014 12:00:18
O día 5 de xaneiro de 1.865, o  daquela alcalde de Vilagarcía Don Juan Cobián, lé no pleno unha comunicación do gobernador da provincia pola que se nomeaba novo alcalde do Municipio a don Rodrigo Barrio de Mendoza, e como primeiro e segundo tenentes de alcalde a don José María Insua e don Miguel Galbán, i é precisamente neste ano cando as chamadas Milicias Nacionales de Villagarcia forman unha primeira agrupación musical, que sería como unha pequena banda militar.
Esta primeira banda estaba formada por persoas amantes da música, algunhas delas moi coñecidas no municipio, ben por pertencer a familias moi representativas, ou ben por o cargo que ocupaban naquel momento, tales como Antonio Blanco, que era secretario xudicial, don José Antonio Isla, que desempeñaba o cargo de administrador de Correos, don Fernando Sánchez, que era perito, etc. así como por mozos afeccionados, entre os que  estaban Justo Luis Varela, Urbano Carús, Manuel Carús, etc.
Como tal banda de música das Milicias Nacionales, debéu ter una traxectoria paralela ó funcionamiento das mismas, xa que este corpo militar se formada o se desfacía según as circunstancias de perigo que as autoridades estimasen, sobre todo nos arredores, o que supoñía na práctica unha vida pouco regular para esta primeira banda de música de Vilagarcía.
Haberá que esperar ó año 1.873 para que se constituia a primeira banda de música municipal sendo el alcalde Don José Bargés Carrós.
O día 12 de febrero deste ano, recibiuse unha notificación no Concello procedente da Presidencia da Asamblea Nacional pola que se establecía a Primera República Española en España, tralo que o alcalde Bargés mandó retirar da parede o retrato de Don Amadeo de Saboya, así como as diversas insignias monárquicas que adornaban o concello, acordándose nesta primeira sesión republicana que “continúen los retenes y patrullas de vecinos armados y de los marineros de la trincadura Jacoba, de los que el digno comandante dispuso su bajada a tierra para que el orden se conserve afianzando la libertad de los habitantes del distrito”
Pra manter millor a orden na comarca, tamén o coronel retirado Francisco Garriga poñia ás órdes do alcalde e se ordenaba a creación dos chamados “Voluntarios de la República” que, en principio, deberían ser uns 300 homes, cifra moi difícil de conseguir, dado o escaso número de habitantes que daquela poblaban a comarca.
Entre outros problemas que tiña o municipio, estaba a do novo cemiterio que, según o alcalde non podería entrar en funcionamento debido a “los entorpecimientos ocurridos cuando la alcaldía estaba a cargo del Sr. Cuevas del Valle, y de la gran invernada que se experimentó, todo lo que atrasaba su entrega”. Entre tantos acontecementos que alteraron a vida dos normais villagarciáns, o primeiro tenente de alcalde, don Manuel Mora y Spínola ten a feliz idea de aconsellar ós seus compañeiros de goberno municipal a creación dunha Academia de Música que podería ser onde xerminara a futura banda de música municipal. 
Así, o día 26 de maio de 1.873, Mora y Spínola fai a seguinte exposición no pleno:
“Amante la municipalidad de la instrucción pública, del progreso de la villa y de los adelantos y mejoras en los pueblos, se ha de servir fijar su atención, en la conveniencia de establecer bajo sus auspicios, una academia, en la que deberán de recibir la enseñanza de la música, los muchos mozos que desean su estudio. Se pretende establecer una Academia de Música que, después de ofrecer grandes ventajas económicas, proporcionará solar al vecindario y atraerá la concurrencia de otras poblaciones”
Engadía na exposición que eran moitos os mozos da vila os que se ofrecían para o estudio da música, e ademáis se contaba coa colaboración do mestre don José Tizón, que se ofrecera gratuitamente para as clases de música.
De acordo co informe do tenente de alcalde, unha vez formada a banda , esta prestaría seus servizos  á municipalidade, pero apuntaba claramente que eso sería “sin subvención ninguna mientras tanto no se satisfagan los costes de los instrumentos que le sean entregados”. Segundo as contas de Mora y Spínola, con iso acadábase, por una parte ter banda propia, pero así mismo, suporía un aforro anual dunhas 250 a 300 pesetas, soamente en procesións oficiais, xa que ata o momento, cando había que celebrar estes actos relixiosos tiña que vir, ou ben a banda de Rianxo, ou ben a de Padrón, que eran por aqueles anos as de máis sona das da comarca de Arousa, cercanas a Villagarcía. Con este aforro se comprarían os instrumentos ós músicos, polo que remataba a su exposición dicindo que “por lo que los proponientes ruegan  a la  Corporación que admita y vote, en sentido favorable, esta moción”.
A Corporación municipal, á vista do anterior informe, e sobre todo das ventaxas económicas que suporía para o municipio, non tivo inconveniente en acepta-la idea, baixo as seguintes condicións:
1ª.- Baixo as órdes e dirección da comisión nomeada polo concello, 
      formarán a banda de música, quedando inscritos como individuos da academia, 
     don José Tizón, director, que toca o fiscornio; Joaquín Rubianes, destinado a flautín; 
      Francisco Durán, Arturo Silva e Ramón Castro a cornetíns; Baldomero Piñeiro e    
      Ramón Soto a trombóns; Luis Rodríguez e Jesús Currás, a fiscornios; Luis Picón e 
      Francisco Millán, a bombardinos, e Pablo Berdullas e Salvador Durán, ás  tubas.  
2ª.- Os instrumentos relacionados serán adquiridos pola municipalidade, destinados ós 
      individuos que compoñen a Academia, despois de que, a xuicio do director, se 
      encontren prácticos en solfeo, sendo obligación dos membros abonar seu coste e 
      gastos na cantidade que corresponda a cada un.
3ª.- En garantía de entrega dos instrumentos, pago do seu importe e bo trato, se 
     obligará en escritura pública aos pais, titores ou representantes dos mozos.
4ª.O municipio será reembolsado do coste dos instrumentos por conta das 
      utilidades que obteñan seus alumnos, que entregarán con este destino a metade do 
      que devenguen ata cancelar o anticipo, sin prexuizo de admitir maior cantidade 
      con tal obxecto do que  desexe entregala.
5ª.- Namentres non se solvente a Academia co municipio, terá a obriga de 
      tocar gratis nos sitios, días e horas de costume, nas procesións de Semana 
      Santa, Pascua, e Corpus, empezando coas próximas, na Alameda da vila os 
      días festivos de 5 a 7 da tarde, dende o 1º de Xullo ó 30 de Septembro, sempre 
      que non se encontre contratada para funcións particulares ou que, pola choiva ou 
      otras causas especiais, non poida cumprirse o servizo y, por último, a tocar sin 
      retribución en casos extraordinarios, cando o  Concello contemple oportuno 
      en obsequio oficial dalgunha serenata ou festividade.
6ª.- Para coñecer a comisión os haberes que adquira a Academia, lle participará toda 
      contrata e axuste con particulares, con todalas circunstancias indispensables para 
      reclamarlle a parte que lle corresponda.
      A retribución do director será a cuarta parte íntegra da utilidade de cada función 
     ou acto, e os alumnos  satisfaranlle por separado, en premio pola ensinanza que lle 
     suministrara e suministre, a décima parte dos séus haberes, que serán determinados 
     respectivamente polo director, dacordo aos merecementos de cada quen, 
     resolvendo toda diferencia a comisión, despois de oílos verbalmente.
7º.- Cando en cualqueira función se pretenda que haxa maior número de músicos dos 
     da Academia, o director admitirá con preferencia ós de la familia dos 
     asociados.
     Cando sexa preciso ruido de tambor, bombo ou platillos,  satisfaráse pola Academia.
8º.- De haber algún cambio, para o pago dos instrumentos según seu coste, ó rematar  
      cada un o desempeño do seu, percibirá seus haberes por completo, pero non se 
      releva da obriga de continuar pertencendo á Academia e tocar gratis ó
     concello, mentres non se lle solvente de todo, a non ser por ausencia, 
     enfermidade ou outra causa xusta, e, en tal caso, perderá o que entregara a conta  do        
     coste  do instrumento, devolvéndoo e abonando o seu desperfecto o individuo que se 
     separe da asociación. O director tampouco se releva do seu compromiso de prestar 
     gratuitamente seus servizos á municipalidade e de estar ó frente da banda 
     mentras dure o contraído polo concello.
9º.- O incumplimento en calqueira dos casos previstos, será correxida coa multa 
     de 1 a 5 pesetas, ao prudente arbitrio da comisión, afrontada polos pais ou
     representantes dos asociados, e, en caso omiso, se farán efectivas dos fondos 
     que cada un teña para o pago do seu instrumento. O importe destas multas 
     constituirá un fondo especial con destino a gastos xerais da asociación.
10º.- A comisión formará un reglamento para a mellor observancia destas 
     condicións, ó que quedarán sometidos director e alumnos, sin outro recurso en 
     contrario, nos casos de diferencias e queixas, que o da audiencia verbal.
 
Asinaron o documento: Manuel Mora Spínola, Pedro de Abalo, Ramón Reigada, Lorenzo Breijo, Agustín Cascallar, Francisco Abalo, José García Reboredo e Eduardo Quintán.
 
Pasados cinco meses de estudios de solfeo, Cayetano Pumariño, en representación da chamada “comisión Fhilarmónica”, encargada da supervivencia da Academia de Música, e dos acordos anteriores, informa o día 29 de novembro de 1.873, ao Concello “que los mozos que componen la Academia de Música, dirigida por el Sr. Tizón, se encuentran  muy avanzados en solfeo y en disposición de empezar a estudiar el uso de los instrumentos”.
Era, efectivamente, moi poco o tiempo transcurrido de estudios teóricos, pero o certo e que o director da Academia estaba tan convencido da preparación dos alumnos, que no informe que daba á comisión Fhilarmónica, indicaba xa tanto os instrumentos que necesitaba para a banda, como algunhas notas para a súa adquisición. O concello, informado do exposto, dos 15 instrumentos necesarios, das notas de prezos dos mesmos, e procurando a maior economía, por unanimidade, acordóu comisionar para a adquisición nos almacéns do Sr. Urrutia Barañano, de Santiago de Compostela, e do Sr. Berea, da Coruña, de: un flautín, un requinto, dous clarinetes, tres cornetíns, tres fiscornios, dous trombóns, duas tubas e un bombardino. O importe total era de 3.054 pesetas con 82 céntimos, que foi librado a nome del Sr. Pumariño e do secretario do Concello, indicando que quedaría en suspenso “ata consignar o suficiente no presuposto adicional”, e indicaba, ademáis, que se facultaba ós membros da comisión Fhilarmónica, para a súa firma da escritura  á entrega dos instrumentos.
O almacén de música de don Canuto Berea, era probablemente o máis surtido de toda Galicia, e nos anuncios de prensa ofrecía, por exemplo, no ano 1.887: pianos Ronisch alemáns dende 6.000 reales, pianos Bernarregui Gassó dende 4.500 reales, harmonios dende 800 reais, acordeóns dende 2.500 reais, guitarras  e bandurrias dende 30 reais, organinas mecánicas a 2.500 reais. Pero o curioso de todo isto e que, na parte dedicada a propaganda dos pianos Ronisch citaba a Villagarcía como exemplo de vila compradora: “En casi todalas villas de Galicia, vendemos infinidad de modelos de estos instrumentos, tanto para maestros, sociedades de recreo, etc. como para aficionados, y en Villagarcía, Carril, hay varios pianos de esta clase a la que nos referimos, que el público puede ver y apreciar en su menor detalle, estableciendo comparaciones entre os de igual precio de otras fábricas alemanas, que se ofrecen como muy baratos a 6.000 reales, siendo así que los Ronisch, infinitamente superiores a aquellos, en concepto de los más inteligentes (y a su ilustrado e imparcial criterio apelamos), vendiéndolos a igual precio, o sea 6.000 reales. Se venden sin recargo desde 200 reales mensuales, con garantía de verdad de tres o más años, según convenga”
 
A primeira actuación oficial da banda debéu ser na procesión de Semana Santa do ano 1.874, e se dixo que, como a roupa que levaban os músicos desentonaba un pouco, houbo que invertir 1.954 pesetas en uniformes para os mesmos.
De toda a banda, o músico máis xoven era Joaquín Rubianes, que tocaba o flautín. Pasado un tempo, ingresóu nunha banda militar, para, o final, volver a Villagarcía e fundar a  súa propia banda no ano 1.889.
No ano 1.879 ocurriron sucesos importantes en Villagarcía: por un lado, os veciños de entonces do  concello  de Saiar solicitaron a principios de ano, ser anexionados o de Villagarcía. Ademáis, iniciábanse as obras para a traída de augas ó axuntamento e se construía unha fonte pública, mentras se ampliaba regularmente o número de casas construídas no Campo de Cabritas. Pero o máis importante para o tema musical era que  o pleno decidira que “para el buen régimen de la banda de música, se nombre otra comisión compuesta por Manuel Carús y el secretario del Ayuntamiento, a los que se faculta para entender y disponer todo cuanto se refiere a la citada banda” 
Algo debéu ocurrir coa plaza de director da banda, en posesión ata entón de don José Tizón, xa que o día 19 de Octubre de 1.878 aparece unha instancia dirixida ó concello asinada  por don Ildefonso Tizón, probablemente familiar do anterior director, solicitando dito posto, ao  que o pleno contestaba “que se tendría en cuenta, cuando se trate de resolver las pretensiones de los demás aspirantes”, o que denotaba unha evidente falla de dirección da banda. 
A pesar destas dificultades, o número de músicos debeu ir en aumento de forma regular, xa que nas actas municipais aparecen con certa frecuencia  anotacións sobre la adquisición de novos instrumentos, tal como na de 19 de Xullo de 1.879, sobre o pago de 305 pesetas pola compra de tres novos instrumentos.
Foi, finalmente, nomeado director da banda don Víctor González, ainda que debeu estar pouco tempo no cargo, posto que o día 27 de marzo de 1.880, o alcalde determina que sexa separado do cargo, suspendido de emprego e  soldo, encargando provisionalmente a dirección ao xa coñecido e co que a banda iniciara a súa andadura, don José Tizón.
 
O ambiente musical do municipio debía estar xa daquela ben asentado a nivel popular. Así, no año 1.881, organizábase un Orfeón, baixo a dirección do mestre don José Paz, que, según la prensa rexional, fixera “adelantos de los que se oirán grandes alabanzas”. Ademáis, nas festas de San Roque de 1.886, acudíu a banda do Regimiento de Luzón, para amenizá-las festas acompañando á do municipio.
En 1.887 era alcalde da cidade Don Luis Maroñas, que sucederá no cargo a Don Francisco Ravella, e en marzo de dito ano, ordena que se redacte un novo regulamento para a banda de música, que foi aprobado por todolos concellais, quedando encargado responsable da banda el concellal don Luis Varela, que aparece asinando como “concellal delegado de asuntos referidos á banda”. Este ano a banda recibeu novos instrumentos, pero non por aportación municipal, sinon por donación de filántropo e namorado da música don Manuel Reguera. A cidade tiña moitos problemas económicos a causa da traída de augas.
En Xullo deste ano, aparece como novo alcalde, tralas eleccións municipais, Don Daniel Albarrán, e como tenentes de alcalde don Cayetano Pumariño e don José Garrido Coto, e se editan de inmediato as reglas xa aprobadas polo anterior alcalde, tal como se lé na seguinte anotación sobre o pago de 30 pesetas, o día 15 de Deceembro de 1.887, “por la impresión de dos ejemplares del reglamento para el régimen de la banda de música del municipio, abonándose ésta con cargo a imprevistos”.
A prensa local anunciaba todalas semanas os conciertos que se daban no municipio a cargo da súa banda. Así, o numero de “Paladín” correspondente o día 23 de Xullo de 1.887, facía o seguente comentario: 
“mañana, ejecutará la banda municipal, en el paseo de la Alameda, de 9 a 11 de la noche, las siguientes piezas:
           1º. Pasodoble “¡Viva tu madre!”
           2º. Vals, “La oración de la tarde”
           3º. Mazurka, “Consuelo”
           4º. “Danza”
           5º. “Vals Polka”
           6º. “Pasodoble”
La  banda continúa con toda  actividad los ensayos de la grandiosa obertura “Raymond”, del maestro Ambrosio Thomas, y el “Paragraph II”, de Suppé, que sin duda tendremos el gusto de escuchar en las próximas fiestas de San Roque.
Un feito curioso que solía suceder con certa frecuencia naqueles anos era que a banda de música actuaba nalgunhas ocasións como tuna, por exemplo, cando con motivo do santo do alcalde en 1.889, a banda  homenaxeábao cunha serenata, tal como apuntaba no xornal local “El Eco Comercial”
 
A música estaba bastante introducida no pobo, tal como  demostra a propaganda aparecida en periódicos locais, como o xa citado “El Eco Comercial”, de data 5 de Xullo de dito ano, no que se lén os seguintes anuncios: “Academia de música, dirigida por la señorita Ángeles Reguera. Solfeo, piano y nociones de harmonía. Mercado, 5. Villagarcía”. “Pianos  Ronisch. Los mejores de Europa. De clavijero metálico, cuerdas cruzadas y mecanismos a doble escape. El crédito y preponderancia de los pianos Ronisch, distingue de todas las demás clases de pianos, hasta eclipsar a las decadentes de fama tradicional, por su timbre dulce, sonoridad potente, vibración prolongada, mecanismo preciso, constante afinación, elegante mueble, y duración sin igual”
Os citados anuncios denotaban non somentes un ambente popular musical, sinon tamén un amor á ensinanza da música, xa que os instrumentos que se anunciaban eran xa caros para aquela época.
En 1.890, aparece como director da banda don Felipe Paz, que según as crónica daqueles anos, era bastante bo mestre, pero “bastante bohemio”, polo que a banda non cumpría de xeito regular cos seus compromisos, e o concello era coñecedor de todo iso, polo que estivo pouco tempo na dirección.
 
 
 
 
 
 
Un feito sucedido en febreiro de 1.890, según anunciaba o periódico local “El Municipio”, avalaba a anterior suposición dos membros do Concello. Resulta que o día 15 de febreiro dese ano, o Centro Recreativo de Villagarcía conseguiría que a Tuna Universitaria de Villagarcía viñera á cidade, non somentes para ofrecer algúns concertos  na sede social do Centro, sinon que tamén para que dira algunha serenata y pasarúas. Quedárase dacordo coa banda municipal para que se acercara a Carril a recibir con toda pompa á Tuna na súa estación de Ferrocarril, pero o cierto e que, por problemas organizativos da banda, ésta no acudíu á estación a recibilos porque salíu  tarde de Villagarcía e a medio camiño entre Carril e Villagarcía, atopáronse as dúas agrupacións e fixeron xuntas o traxecto hacia Villagarcía, entre a xerga das xentes e a ritmo de pasodoble.
Foi, dende logo,  una lástima que don Felipe Paz non dirixise máis tempo a banda, xa que foi un extraordinario director, ademáis de organista e compositor. Nacera en Pontevedra en 1.850. Aos 28 años organizóu nesta cidade (Pontevedra) a banda popular, obtendo no mesmo ano un premio nun certame organizado na Coruña. No ano 1.883, organiza unha masa coral na misma capital, coa que obtén o  segundo premio nun certame celebrado en Vigo competindo co famoso Orfeón “El Eco”, que dirixía Pascual Veiga. En 1.894 é nomeado organista da catedral de Santiago,  e ó ano seguinte,  ofrecéuselle a dirección do orfeón  galego de Rosario de Santa Fe (Arxentina) e a da banda municipal, que non poido aceptar polos compromisos que xa tiña coa banda municipal de Noia, na cal permanecería a maior parte da súa vida ata o séu falecemento en 1.918.
Como compositor, destaca o seu  “Himno a Galicia”, probablemente a súa  mellor obra, ademáis da sinfonía para banda militar; “Recuerdos de mi Galicia”; “ Unha festa en Galicia”, “En San Martín de Sobreiral”, “Aires da Terriña”, “Recuerdos de la Gloriosa”, “Pontevedra”, etc. Tamén son da su autoría unha serie de marchas fúnebres, como “Una lágrima”; “Misericordia”, “España llora”, etc. Algunhas delas foron interpretadas polas bandas militares que acompañaron o féretro de Antonio Cánovas.
 
      
 
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios





 
AS DISTINTAS ETAPAS DA BANDA DE MÚSICA CON JOAQUÍN RUBIANES
rss feed
PRIMEIRA ETAPA No mes de xullo de 1.890 hai novas eleccións municipais e resulta elixido alcalde don Cayetano Pumariño con 13 votos. As preocupacións da nova corporación eran sobre todo as derivadas do novo cemiterio e traída de augas, e en menor proporción, a anarquía que reinaba na banda de música, de tal xeito que na sesión plenaria do día 26 de xuño, o presidente explica ó resto con concelleiros que “disolta a banda de música deste concello, e sendo necesario á corporación disponer que outra preste os servicios que aquela tiña ó seu cargo, acordouse autorizar ó señor alcalde para que ó expresado fin, conveña coa que dirixe don Joaquín Rubianes as condicións nas ques han de prestarse os citados servicios, sendo una delas, facerse cargo do instrumental que tiña a disolta banda e que o importe deducirase, en prazos razoables, do prezo que se estipula para o pago dos referidos”. Joaquín Rubianes foi músico fundador da banda de música, e ademais o máis novo de todos eles, e organizara posteriormente a súa propia banda, que era a que agora, aínda que modesta, tiña que contrata-lo o concello para as procesións e festas que se avecinaban en Vilagarcía. Dende 1.890, e durante dous anos, a banda de música quedará baixo as ordes de Joaquín Rubianes , ben como banda contratada, ou ben como efectiva da cidade. Durante o primeiro...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
DOUS ANOS DE INCERTEZA
rss feed

Dous anos de incerteza

30/10/2014 12:16:42
A dependencia da Banda de Música con respecto ó seu director era tal que co pasamento de Joaquín Rubianes, prácticamente a banda queda desorganizada e o concello presenta en xaneiro de 1.922 “a necesidade de reorganiza-la banda municipal e como primeira medida para isto, e sen prexuizo de tomar logo tódalas que estime convenientes, acorda que á praza de director desa banda, que está vacante, se lle asigne un soldo mensual de dúas mil cincocentas pesetas e un dez por cento dos ingresos que teña a banda” O pleno decidiu, na seguinte sesión, outorgar a praza de director, e igualmente suscitouse a necesidade ou non de mante-lo actual regulamento ou ben reformalo, para que o novo director se sometese ó mesmo, e por iso suxeriuse que se vira a posibilidade de coñece-los regulamentos doutras bandas, por se fora conveniente a alteración do mesmo. Efectivamente, á semana seguinte, hai una solicitude para tomar posesión da praza de director. Tratábase de don Francisco García Rey, que procedía, como músico militar que era, da Banda do Rexemento de San Marcial, e aportaba como méritos, ademáis das súas excelentes notas, o feito de ter dirixida esta banda, nas ausencias ou enfermedades dos seus directores. Por outra parte, tiña certa experiencia na dirección de bandas, xa que tamén fora director das bandas de Betanzos e Ponteareas. Os seus certificados acreditaban “ a súa correcta conducta profesional e privada e notoria competencia”. Por outra banda, na súa solicitude dicía que tanto lle daba a praza en propiedade como interina, en tanto a...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
A DIRECCIÓN DE JOSÉ CARRERAS
rss feed

A dirección de José Carreras

30/10/2014 12:20:18
En febreiro de 1.924, a comisión de festas, xa moi decidida a que á maior brevidade funcionase a banda de música, obtén do pleno a autorización para que o director da banda de Rexemento de Zaragoza, Sr. Rebollo, se acerque dende Santiago a Vilagarcia a fin de recoñece-lo instrumental que quedaba da extinguida banda, de tal xeito que os que estivesen estragados fosen enviados a reparación, e os que aínda estivesen en bo uso, foran destinados á Academia para que os alumnos aprendesen con máis instrumentos. Definitivamente, 1.924 sería o ano da posta en marcha da nova banda, de tal xeito que o 27 de febreiro, o concelleiro Estévez propón que, con carácter interino, se nomee director da banda a don Lutgardo López del Toro, mentres tanto se vaian preparando as oposicións, que sempre levarán máis tempo. A pesar da oposición de Brumbeck, a proposición é finalemte aprobada e, por fin, Vilagarcia tiña director da banda, aínda que por pouco tempo. En marzo, autorízase a compra de trinta portaatrís a 11,75 pesetas cada un a Eloy Lapido, de Vilagarcia, rexeitándose as ofertas Boutros dous talabarteiros de Santiago e Pontevedra, por seren máis caros. O 21 de abril, anú...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
A BANDA POPULAR
rss feed

A Banda Popular

30/10/2014 12:30:16
1.936 representou a desunión dos españois que se manifestaría na guerra civil. A Banda de Música de Vilagarcia disolveuse, pero non a causa da guerra, senón dos propios problemas internos. A comezos do ano formouse unha comisión especial que estudiara a problemática da banda e sobre todo dos músicos. Houbo moitas reunións coa representación dos músicos e ó final, como non houbo acordo, en maio do devandito ano, e tras un pleno ó que acuidiu a comisión especial, acordouse: “1º.- Disolve-la banda municipal. 2º.- Que se reorganice como banda popular subvencionada polo concello, para o que haberá de redactarse por unha comisión integrada polos señores Brumbeck, Oubiña e Villaverde, as bases correspondentes. 3º.- Que se aboen ós músicos os seus haberes ata o momento en que se chegue á aprobación das indicadas bases, sen exceder nunca do mes maio e caso de non resolverse a aprobación das referidas bases dentro daquel, proverase oportunamente o procedente” Ó pouco tempo a citada comisión xa tiña preparado o estudio para o pase da banda municipal á banda popular, coa relación dos músicos que a compoñerían, así como o custo dos mesmos, que asecendería a dúas mil cinco pesetas, sen conta-lo soldo do director. Todo isto comunicóuselle ó director, don José Carreras, para que, unha vez constituida a citada banda popul...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
A NOVA BANDA DE MÚSICA
rss feed

A nova Banda de Música

30/10/2014 12:34:05
Trala aprobación do novo regulamento para a banda de música, aínda pasarian dous anos máis para que poidera aplicarse, e iso suporía na práctica que as festas populares tiveran que ser animadas con bandas Boutros municipios. Así, durante as festas de San Roque do ano 1.951, as bandas que actuaron nas festas foron a de Silleda e a de Bragaña /Cuntis). Haberá de esperar pois ó ano 1.952 para que se lle dea impulso definitivo á creación da nova banda. Sendo alcalde don Jacobo Rey Daviña, e consciente da importancia dunha agrupación musical para o municipio, o día 5 de abril dese ano, explica ós concelleiros a necesidade dunha banda para Vilagarcía incluíndo na súa alegación unha dotación de uniformes para a mesma, sentando así as bases para a inmediata creación da nova banda, que estaría comoposta por 35 músicos. Acordouse que a entrega de uniformes se faría ó mes seguinte da data da adjudicación definitiva dos mesmos, e conseguiuse do pretixioso compositos e director de banda, don Bernardo del Río Parada, que aceptase a dirección da mesma. Por desgracia foron poucos os meses que estivo dirixindo a banda da súa vila, xa que finou o 5 de outubro de dito ano. No ano 1.952, cando don Bernardo del Río pasa a dirixi-la Banda de Música, esta está composta por: Floreal de la Torre Bendaña, oboe; Manuel Paz, frauta; Luis Caldas, requinto; Bernardo garcía del Río, subdirector e clarinete solicta; Luis Casas, clarinete; Man...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
A DIRECCIÓN DO MESTRE GONZÁLEZ (Don Marcelo Gónzalez García)
rss feed
Debeu renunciar ó cargo don Ángel López Fernández, xa que en 1.953 apareceu como director en propiedade don Marcelo González García, do que xa faláramos, con motivo do criterio de selección de comisión cualificadota. Durante a etapa do mestre González García, a banda seguíu preparándose eficazmente, iniciando unha seria de concertos no Treatro Cervantes, así como en diversas localidades da provincia, ata participar no Certame Musical en Vigo, co gallo das súas festas no verán de 1.955, e acadou o primeiro premio, o que a acreditou, definitivamente, entre as bandas de Galicia. Ós poucos días de acadar este primeiro premio coa obra “El Bateo” de Federico Chueca, o propio concello de Vigo ofrecía un concerto da Banda de Vilagarcía, con obras de Soutullo, Ketelbey, Borodín, Rosillo e Giménez, e no intermedio formouse un conxunto con tódolos músicos da banda Municipal de Vigo e de Vilagarcía, baixo a dirección de mestro don Mónico García de la Parra. Durante estes anos foi como sempre o concello o motor económico da banda. Así, no presuposto municipal do ano 1.953, aparece o seguinte extracto de contas, referito á banda: -15.000 pesetas por haber anual do director da banda. -108.000 pesetas como subvención ó patronato da banda -15.000 pesetas para adquisición de material novo -2.000 pesetas para a conservaci&oacu...Leer la continuación
Escrito por Victor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
VILAGARCIA SEN BANDA DE MÚSICA DENDE O ANO 1967
rss feed
Nos anos seguintes, e a falla dunha banda municipal, as diversas comisión de festas tiveron que buscar agrupacións musicais de diversos puntos de Galicia a fin de ameniza-las festas. Asi, nas festad de San Roque do ano 1.967, actuaron as seguintes agrupacións musicais: Banda de Música de la Base Militar de Torrejón de Ardoz, a municipal de Santiago de Compostela, a de Celanova e a dos Bombeiros Voluntarios de Espinho (Portugal) Nas patronais de 1.968, acudiron a celabra-las festas, a banda de Redondela, a de Cira, a da estrada e a de Castrelo. Nas correspondentes a Santa Rita de a.969, veu a banda de Padrón, e por San Roque, a de Padrón, a de Santa Cruz de Ribadulla e a de Alongos (Ourense). Ás festas de San Roque de 1.970, trouxeron as seguintes agrupacións musicais: Banda de Música de Vilamaior, Santa Cruz de Ribadulla, cornetas e tambores e gaitas da Academia de Música de Vilagarcia, A Estrada, Castrelo e Asados-Rianxo. En agosto de 1.971, púidose oír, ademáis da banda de cornetas e tambores da localidade, a prestixiosa banda municipal da Coruña e a Lira de Ribadavia. En San Roque de 1.974 púidose oír á banda municipal de San Roque da Coruña, ademáis da de Santa Cruz de Ribadulla e Bellas Artes de Cangas, e como novidade en Vilagarcia, a Orquestra de Cámara da Coruña. Durante as festas de 1.976, acudiron as bandas de Santa Cruz de Ribadulla, A Estrada e Silleda. Por certo, que o día 16 de ago...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
INICIO DUNHA NOVA BANDA
rss feed

Inicio dunha nova Banda

30/10/2014 12:50:48
O día 9 de febreiro de 1.981, e tras unha serie de reunións preparatorias, queda formada unha comisión xestora encargada de poñer de novo en marcha o patronato que á súa vez se encargaría de arupa-la antiga banda. Esta comisión estivo formada inicialmente por Celso Callón Recuna, Severino González Rollán, Jesús González Monedero, Juan Antonio Pérez Callón e Gonzalo Bouza Brey. Tras contactar con antigos músicos e co mestre da Academia de Música e antigo director da banda, don Luciano Abuín Guimarey, celébranse reunións con estes e finalmente chégase a un acordo de todos de poñer en marcha unha nova agrupación musical. Definitivamente, o día 1 de maio de 1.981, algo máis de20 músicos que aínda quedan da primitiva banda, fan un primeiro ensaio baixo a dirección de don Luciano Abuìn, contando para isto cos seus propios instrumentos, decidindo prosegui-los ensaios nos locais da Academia de Música, tódolos martes e xoves ás 8 da tarde. Namentres, a corporación promete axudar tando na adquisición de novos instrumentos como unha cooperación económica que faga posible a posta en marcha definitiva da banda, e a comisión xestora decide facer unha primeira proba da capacidade da nova banda tralos primeiros ensaios, xa que ademais conta cuns 200 socios de apoio, e por iso decide que o día 21 de maio, aproveitando a festividade de Santa Rita, se faga un primeiro concerto na Baldosa á unha da tarde, e un pasacalle. Celebrouse,efectivamente, este primeiro c...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
CURIOSIDADES MUSICAIS EN VILAGARCIA
rss feed
Dende que o día 29 de xaneiro de 1.924 fose elixido alcalde don Enrique Rodríguez Lafuente, a efectividade e rixidez na aplicación da lei, serían as súas dúas normas principais de conducta, e por iso non era de extrañar que as multas comezasen a chover pola mínima alteración das leis municipais. Na prensa da época aparecían os nomes dos multados, a causa e o importe, e non importaba que estes fosen personaxes importantes como Daniel Poyán, Luciano Buhigas ou Antonio García, que foron multados por ir co can sen bozo pola rúa. As causas agranguían dende sacar sacos de esterco á rúa, pasando por deixá-las galiñas soltas, escándalos, verquer auga á vía pública, berrar, por mala educación –o que supoñía 5 pesetas de multa- ou por vender leite ou carne en malas condicións, etc. Este ano de 1.924, foi, ademáis o do renacemento da banda de música, o inicio de unha serie de actividades musicais ó máis alto nivel, gracias sobre todo a Luis Villaverde Rey, delegado en Vilagarcía da Asociación de Cultura Musical, que trouxo ó público da nosa cidade o máis selecto que por aqueles anos había en España, nacional ou extranxeiro. O labor non soamente interpretativo, senón pedagóxico, que realizou en Vilagarcía Luis Villaverde Rey foi único na historia cultural da cidade, e por iso é digno de ser lembrado. Durante ese ano, trouxo o “Trío de Instrumentos Antiguos” de Mu...Leer la continuación
Escrito por Víctor Viana •   Agregar un comentario •   0 comentarios
 
Bandas de Música de Vilagarcía de Arousa - Imaxes
 
 

Historia das Bandas de Música de Vilagarcía de Arousa
 

DIRECTORES da BANDA DE MÚSICA de VILAGARCIA (dende 1.890 a 1.993)



JOAQUÍN RUBIANES OTERO 1.890 a 1.892; de 1.900 a  1.907, e de 1.910  a 1.921
Foi o músico fundador da Banda de Música de Vilagarcia e, ademáis, o máis novo de todos eles. Tocaba o flautín, e organizara  posteriormente a súa propia banda, que era a que en xuño do ano 1.890 tivera que contrata-lo concello para as procesións e festas que se aveciñaban en Vilagarcía, polo que durante dous anos, a banda de Joaquín Rubianes era a banda efectiva da cidade.
O día 14 de febreiro de 1892, o concello acorda romper definitivamente as relacións coa banda, rescindo definitivamente o contrato coa que dirixía Joaquin Rubianes.
En 1.900 volve a dirixi-la Banda de Música de Vilagarcia. 
En 1.907 renuncia de novo ó cargo de director, baseándoa en que as súas moitas ocupacións impedíanlle continuar prestándolle toda a atención que era necesaria”
Don Joaquín Rubianes finou o día 27 de agosto de 1.921.

D. MARTÍN VÁZQUEZ de 1.907 a 1.910
Profesor de música e persoa distinguida mundo musical. Pertenceu á banda do 2º Rexemento de Infantería de Mariña, dirixíndoa incluso. Cesou como director por motivo de disolución da banda de música.

D.FRANCISCO GARCIA REY de 1.922 a 1.924
Foi máis instructor que director mentres tanto convocábase a praza de director polo sistema de concurso oposición que, ó final, resultou nulo. 

LUTGARDO LÓPEZ DEL TORO de 1.924 a 1.924
Foi nomeado director interino da Banda de Música o día 27 de febreiro de 1.924 e faleceu o día 21 de abril do mesmo ano.

JOSÉ CARRERAS E GRIMAUD  de 1.924 a 1.941
Era natural de Madrid, fillo de Miguel Carreras e Josefa Grimaud, e casado con Carmen Diz Arias, e xa dirixira bandas de importancia como a de Pontevedra, ademáis de ser un bo violinista. 
Entre as súas obras, ata ese ano, as seguintes:
-Obras religiosas: dúas Misas, dúas Salves, un Ave maría e tres motetes.
- Obras para banda: “Armas y Ciencia”, “Ría de Arosa”, “Gotas de rocío”, “Aurelio”, “Mario”, “Porvenir”, “Belmonte”, “De frente, marcha”, “El once de línea” “Duamirg”, “Sacramento”, “Olé por mi tierra”, “Zalvaor”, “Tierra Castellana, e “El Miño”.
- Zarzuelas: “La Verbena de San Juan”, “Los festejos de Villacanto”, “El urco” y “El encubierto”.
Era tamén autor de varios himnos e cantos Galegos, así como de cuplés para as moi coñecidas artistas La Argentinita e Lola Montes.
O día 5 de xulo de 1.936, pasou a excedencia forzosa por disolución da banda. A finais dese mesmo mes, levantouse a situacón de excedencia e volveu a exercer como director.
Don Joaquín Rubianes, o que fora notable director da Banda de Música, faleceu en Vilagarcía o día 11 de novembro de 1.941.

JERÓNIMO GARGALLO HUESO 1.941 a 1.952 
Don Jerónimo Gargallo nacera nunha vila da provincia de Teruel. Estudiou harmonía, contrapunto, fuga, formas musicais e instrumentación co mestre don Manuel Soler, prestigioso músico de Madrid, que fora con anterioridade mestre da Capela da S.A. Metropolitana Igrexa Catedral de Santiago de Compostela. Posteriormente quedou integrado nas bandas militares ata que en 1.930 pasa á vida civil e comeza a súa etapa de director de bandas.
Foi sucesivamente director das bandas: Armónica barcelonesa; Altura, de Castellón de la Plana; Abanilla, de Murcia; Cabanes e Lucena del Cid, ámbalas dúas tamén de Castellón;  Benidorm e, xa posteiormente, a de Vilagarcía.
Foi un notable escritor de temas e tratados musicais entre os que destacan os seguintes libros; Manual gía de directores de bandas de música, Tratado teórico práctico para cornetas de guerra del ejército español, Gran método teórico-práctico para tambor del ejército del ejército y caja viva de bandas de música, Método teórico-práctico de timbales.
Os seus estudios e tratados sobre instrumentos musicais, foron premiados na Exposición de Arte e Traballo, celebrada en Madrid no ano 1.928, e, posteriormente declarados de texto no Diario Oficial do Ministerio do Exército para as bandas de cornetas e tambores, e foron públicamente elogiadas na prensa especializada por catedráticos do conservatorio de Madrid, da talla de Benito G. de la Parra, Julio Gómez e M. Rebollo.
Foi tamén prolífico compositor, destacando entre as súas obras musicais: “Siglo XX” (poema sinfónico), “Los cuatro héroes del Plus Ultra”, pasodobre, “Garnier”, pasodobre, “Homenaje a Juan de Tuy”, así como numerosas polkas e valses.
Á vez que dirixiu a banda de Vilagarcia durante doce anos, tivio unha academia de música na que formou a centos de educandos. 
Finou o 11 de xullo de 1.957.

BERNARDO DEL RÍO PARADA de 1.952 a 1.952 Naceu o 5 de febreiro de 1.893. os 12 anos ingresou na Acedemia de Música de Vilagarcia e ó pouco tempo era xa educando da banda. O pouco tempo, co gallo de actuar na nosa cidade a banda municipal de Santiago nas festas do Sacramento, o seu director Francisco Martínez, propúxolle levalo a Compostela na súa banda como segundo bombardino, actuando no sucesivo como tal na prestigiosa Banda de Santiago. Ós dous anos, presentase a oposicións militares e obtén prada como bombardino na banda do Rexemento. Tamén se lle nomea director das tres masas corais que tiña a formación militar. Tras nova oposición, gaña a praza de primeiro bombardino da banda rexemental. Inicia estudios de harmonía e composición co mestre Farfán facéndose cargo da dita banda, continuándoos posteriormente como subdirector da mesma, e incluso chega a ser director interino, por ausencia do titular.
Posteriormente e por motivos de reorganización militar é destiñado ó rexemento nº 8 da Coruña, no que é nomeado subdirector da banda. Unha vez licenciado do exército, reorganiza o Orfeón da Unión Artística Compostela e oposita á praza de bombardino da banda municipal de Santiago, ingresando como tal na mesma.
Trala guerra civil, reorganizou a banda Municipal de Compostela, así como a súa dirección, na que estivo varios anos con notorio éxito.
Foi tamén director das bandas de ordes e A Estrada.
Do seu paso por Compostela é de subliña-lo concerto co que iniciou as súas andaduras no citado orfeón, en homenaxe  ós mestres de música Ladislao Suárez Berbeira e Manuel Valverde, en 1.942, coas obras “Ave María” de Vitoria, e o “Miserere” do homenajeado Valverde. Igualmente interesante resultou o concerto que a cargo da dita banda se efectuou o día 4 de xaneiro de1.942 na Rúa do Villar, en homenaxe ó mestre Pablo Luna.
Foi autor de numerosas composicións, sendo a zarzuela “ A lenda de Montelongo” a máis coñecida de todas. Composta por Manuel Rey e Juan Buhigas, con música do maestro Bernardo del Río, a sús estrea en Vilagarcia foi un importante acontecemento cultural por se-los tres autores persoas moi coñecidas na localidade.
Foi autor ademáis de obras tan diversas como: cantigas, foliadas, muiñeiras, pandeiradas, pasodobles, xotas, obras para coro, e un excelente arranxador de obras xa consagradas, como “Unha noite na eira do trigo”, “Negra Sombra”, “La Rianxeira”, obra esta  da que  os músicos de Rianxo dicían que: “Bernardo del Río aquelouna baseada en aires populares”.

BERNARDO GARCÍA DEL RÍO   de 1.952 a 1.952
Sobriño de don Bernardo del Río Parada. Abandona a banda ó facerse cargo da mesma don Marcelo González.
Despois de deixa-la dirección da banda de Vilagarcía, o mestre García del Río, estivo ó mando doutras agrupacións musicais, tales como a de Cira, na que se lle recorda durante os 10 anos que a dirixiu como un grande director, “a quen nunca se lle veu dirixir con partitura, por difícil que fora a obra”. Tamén dirixíu as bandas de Camanzo, Cruces e Rivadulla. Do paso por esta última, comenta o historiador Iglesias Alvarellos o seguinte: “Este veterano e simpático director leva coa banda máis de 15 anos. Tivémo-la ocasión de velo dirixir –sempre sen atril- o domingo 11 de xullo de 1.952 nas festas de Catoira. A banda e él vense completamente compenetrados”.
A súa derradeira dirección, dedicouna á banda de Ledesma. 

D. ANGEL LÓPEZ FERNANDEZ 1.952 a 1.953
Resultou gañador do concurso oposición para elixi-lo novo director, pero debeu renuncia ó cargo, porque en 1.953 aparece como director en propiedade don Marcelo González García. 

D. MARCELO GONZÁLEZ GARCÍA de 1.953 a 1.966 
Don Marcelo nacera en Palencia en 1.912. Foi seu pai quen o inicio una música, seguindo posteriormente estudios co mestre Guzmán Ricis, director da banda municipal de Palencia, onde comenzou a súa actividade profesional. En 1.941 ingresa no escalafón de Directores de Bandas de Música Civís, e en 1.943 xa é nomeado subdirector da Banda Municipal de Santander e director do coro montañés “El sabor de la tierruca”. Posteriormente, e antes de cegar a Vilagarcúia, dirixíu a banda municipal de Castro Urdiales. Foi tamén autos das seguintes composicións:
-Pasodobres: “Los Taribeles” (estreada pola Banda de Música de Palencia; “Feliche Bar” (tamén estreada pola mesma banda); “El cuarto de artillería”; “Chuchi”; ”Sin nombre”; “Manolo González”; “Galván, torero de Castilla”; “Modesto Rodríguez”; “Fraternidad” e “Arriba la Feria” (dedicada a FEXDEGA).
-Pasarrúas: “Juventud rodando”, “Presentación e Cabalgata”.
-Cancións: “Ronda de luna llena”; “La flor del agua”; “Blanca imagen”; “Arriba la flor” (editado en discos pola casa Columbia; “A la entradita del pueblo”; “Una palomita blanca” e “Cuatro canciones escolares”.
-Marchas: “Marchas fúnebres nº 1 e 2”; “Patria Chica” e “San Roquiño”
-Outras composicións: “Tío Cuti”, “Chotis•, “Fernandito”, “Tango”, “Recetando”, “Amos solitario”, “¡Uy la nena”, “Gavota”, “Arija”, “Marcha nupcial”, “Semblanzas mendelssshonianas nº 1 y 2”, “A Perla de Arousa”, “Fiesta charra”, “Himno al hermano beato Benildo”, “La montaña de las piedras negras” e “Fantasía gallega”.
Don Marcelo González non se limitou á formación musical dos membros da banda de música e á dirección dos mesmos, senón que foi tamén compositor. Algunhas das súas obras teñen como inspiración e tema a propia Vilagarcía, tal como o seu “Himno a Villagarcia”, do que José Luis Sánchez Agostino  comporía a letra e que foi presentado en Vilagarcía durante as festas de San Roque do ano 1.963, co gallo dos Primeiros Xogos Florais García Lago, a cargo da Masa Coral Villajuanesa, Schola Cantorum de los Padres del Corazón de María e Acción Católica, nun acto no que, sendo raíña das Festas María Jesús García Díez, contou coa presencia de Álvaro Cunqueiro como rexedor do acto e con José María Álvarez Blázquez como pregoeiro.
Outra obra do director da banda foi a marcha para cornetas e gaitas titulada “Presentación”, composta en novembro de 1.968 e adicada ó alcalde Victoriano Piñeiro.
Don Marcelo González García finou o día 8 de maio de 1.973


D. LUCIANO ABUÍN GUIMAREY de 1.973  1.986
D. FERMÍN FEIJOO TRABAZO  de 1.986 a 1.993
 
Inicio Descargas Vídeos e enlaces Artigos Fotos As túas fotos Extranet
Vilagarcía, Patrimonio e historia